Trong nuôi tôm, việc phân biệt các bệnh trên tôm không chỉ là một nhiệm vụ quan trọng mà còn là thách thức đối với người nuôi. Bệnh đục cơ và hoại tử cơ trên tôm thẻ chân trắng là hai loại bệnh có thể gây ra tình trạng suy giảm sức khỏe nhanh chóng và ảnh hưởng lớn đến năng suất vụ nuôi. Để đưa ra biện pháp phòng tránh và điều trị hiệu quả thì việc phân biệt hai bệnh trên là vô cùng quan trọng.
Bệnh đục cơ – cong thân
Triệu chứng: Phần mô cơ chạy dọc theo cơ thể tôm trở nên trắng đục kèm theo hiện tượng cong thân. Bệnh thường xuất hiện ở tôm thẻ chân trắng 10 ngày tuổi cho đến khi về đích.
Nguyên nhân: Bệnh xảy ra chủ yếu do thiếu một số chất khoáng thiết yếu trong ao nuôi: Kali, Magie, Canxi… thành phần cần thiết góp phần hình thành lớp vỏ kitin cho tôm hoặc bị sốc bởi yếu tố môi trường, tác nhân vật lý… dẫn đến đục cơ và cong thân. Nếu không phát hiện sớm và có các biện pháp xử lý kịp thời thì tỷ lệ tôm trong ao chết sẽ tăng cao, gây thiệt hại nặng nề cho người nuôi.
Ngoài ra còn những nguyên nhân khác làm tôm cong thân, đục cơ như:
Tôm bị giật mình khi bật và tắt dàn quạt nước. Nhiều con sẽ nhảy lên khỏi mặt nước tạo thành “làn sóng” chạy dọc theo ao. Một vài con bị cong thân khi tiếp xúc với không khí và chuyển sang trắng cơ.
Tôm bị sốc nhiệt khi kiểm tra sàng ăn lúc trời nắng nóng làm tôm bị giật mình, bị sốc do sự chênh lệch nhiệt độ.
Quá trình kéo lưới bắt tôm để thu tỉa, sang ao… sẽ làm cho một số tôm bị stress một phần hoặc toàn bộ cơ thể sẽ bị trắng đục. Hầu hết những tôm có màu khác thường này sẽ chết. Những con bị nhẹ sẽ mất vài ngày sau mới phục hồi lại được.
Lượng ôxy trong ao nuôi không đủ nhu cầu cho tôm cũng là một trong những nguyên nhân tôm bị đục cơ và cong thân.
Phòng và điều trị bệnh: Nguyên nhân chính của bệnh là thiếu khoáng nên người nuôi cần phải bổ sung Khoáng TA-Mix100 cho tôm ngay từ đầu vụ nuôi để phòng bệnh cong thân đục cơ và cả trường hợp tôm bị mềm vỏ, ngăn ngừa tôm chết do dính vỏ, dính giáp đầu ngực. Có 2 cách để bổ sung khoáng cho tôm nuôi: Cách 1 là tạt trực tiếp khoáng vào trong nước ao nuôi; cách 2 là trộn khoáng vào thức ăn cho tôm ăn để dễ dàng hấp thụ trực tiếp vào cơ thể với liều lượng như sau:
– Khi sang tôm ao ương qua ao nuôi tạt Khoáng N79 1 lít/ 1.000 m3 trước 3 – 4 giờ.
– Tôm thịt: 3 ml/kg thức ăn, mỗi tuần cho ăn 3-4 lần. Khi có hiện tượng cong thân đục cơ, tạt 1 lít/1.000 m3, thực hiện 2 – 3 ngày liên tục.
– Tôm thịt trước khi thu hoạch 3 – 4 giờ: tạt 1 ml/1.000 m3.
Bệnh hoại tử cơ (Infectious myonecrosis – IMNV)
Nguyên nhân: Là bệnh truyền nhiễm do virus gây ra. Đây là loại virus có vật chất di truyền là ARN mạch đôi, chúng có kích thước 7.560 bp, cấu trúc không có lớp màng bao. Bệnh thường xuất hiện ở tôm thẻ chân trắng giai đoạn 40 – 45 ngày tuổi trở lên, thường gây chết và tỷ lệ rớt đáy khá cao, khoảng 40 – 70% quần đàn.
Triệu chứng: Biểu hiện ban đầu là phần cơ đuôi trở nên trắng đục, sau đó lan dần khắp cơ thể. Ở giai đoạn nặng có thể dẫn đến hiện tượng hoại tử và đỏ ở phần cơ. Bệnh thường xuất hiện sau khi chài tôm, sự thay đổi đột ngột độ mặn hay nhiệt độ gây sốc tôm… Tôm chết nhưng ruột đầy thức ăn, ngay trước thời điểm bị các yếu tố gây sốc trên.
Cách phòng và điều trị: Hiện nay, Thạc sỹ Phạm Văn Tình, Nguyên Giám đốc Trung tâm Quốc gia Giống thủy sản Nam Bộ đã thực nghiệm và áp dụng thành công tại các trang trại nuôi bằng sản phẩm Kill Para cho hiệu quả phòng và trị tốt, được áp dụng theo cách như sau:
Phòng bệnh hoại tử cơ bằng sản phẩm vi sinh Kill para
- Sản phẩm chứa bacillus subtilis chuyên phòng và điều trị các bệnh do vi khuẩn Vibrio Parahaemolyticus, đặc biệt trị bệnh tôm chết sớm.
- Phòng và điều trị hiệu quả bệnh hoại tử gan tụy cấp trên tôm.
- Tăng tỷ lệ sống, tăng hiệu quả sử dụng thức ăn của tôm.
- Phân hủy thức ăn dư thừa, khử khí độc, xử lý tình trạng nhớt đáy.
Phòng và điều trị tôm chết 01 tháng tuổi do vi khuẩn Vibrio Parahaemolyticus: trộn vào thức ăn kết hợp tạt xuống ao nuôi.
- Liều dùng:
+ Trộn vào thức ăn: 10-20g/1kg thức ăn.
+ Tạt xuống ao: 250g/1000m3 nước. Sử dụng liên tiếp 05 ngày vào lúc 8h sáng.
- Quản lý tảo, khử độc NO2, H2S, NH3: 250g/ 1500-2000m3 nước. Sử dụng xuyên suốt vụ nuôi.
- Giúp tôm, cá tiêu hóa tốt đường ruột nở to: trộn 3-5g/ 1kg thức ăn trong suốt quá trình nuôi.
- Phòng trị vàng gan, sưng gan, trắng gan, trống ruột: trộn cho ăn 5g/ 1kg thức ăn và tạt xuống ao 250g/ 1000m3 nước.