Trong quá trình nuôi tôm, nhất là ở các mô hình nuôi thâm canh, bạn có thể thấy hiện tượng ao tôm phát sáng về đêm, đặc biệt là vào mùa hè, khi nhiệt độ và độ mặn trong ao tăng cao. Dù không làm tôm chết hàng loạt, hiện tượng này báo hiệu môi trường nước có vấn đề và khiến tôm dễ stress, giảm bắt mồi, phát triển không cân đối. Nếu bị nặng, tôm sẽ bỏ ăn và chết rải rác, ảnh hưởng đến năng suất nuôi. Có 3 nguyên nhân phổ biến gây ra hiện tượng này.
1. Do hàm lượng phốt-pho tăng cao
Khi nuôi tôm với mật độ cao và thường xuyên cho ăn dư thừa, lượng phốt-pho tồn dư từ thức ăn có thể tích tụ dưới đáy ao và gây ra hiện tượng phát sáng về đêm. Kết hợp với môi trường có độ mặn cao, sự dư thừa phốt-pho có thể kích thích các loại tảo độc và vi khuẩn có hại phát triển, ảnh hưởng đến sự sinh trưởng và phát triển của tôm.
Nếu do hàm lượng phốt-pho tăng cao, ta sẽ thấy ao phát sáng khi khuấy nước trong đêm. Để khắc phục, cần tiến hành thay nước mới hoặc châm thêm nước ngọt để hạ bớt độ mặn của ao. Đồng thời cắt giảm ngay lượng thức ăn dư thừa, kết hợp cấy vi sinh TA-Pondro (liều 500g/1500m3) để làm sạch nước ao nuôi.
2. Do tảo roi gây nên
Tảo roi và một số loài tảo giáp thuộc nhóm tảo độc khi phát triển mạnh cũng gây ra hiện tượng phát sáng trong ao. Chúng sẽ cạnh tranh oxy hòa tan trong nước, vừa tiết ra chất độc gây ức chế sự phát triển của tôm và các loài tảo có lợi khác.
Nếu do tảo roi gây ra, ta có thể quan sát thấy nước ao nuôi có biểu hiện chớp tắt như ánh sao vào ban đêm, chủ yếu diễn ra trên tầng mặt nước. Kiểm tra tôm sẽ phát hiện có rong đóng ở mang và vỏ. Để khắc phục vấn đề, cần nhanh chóng tháo bớt nước trong ao và châm nước mới, sau đó tiến hành cắt tảo độc bằng men vi sinh. Với ao 1000m3 nước:
Ngâm 500g TA-Pondro với 4 lít nước sạch, ủ yếm khí khoảng 12 tiếng;
Vào 1 giờ khuya, tạt 03 kg khoáng N79 xuống ao, rồi tạt tiếp hỗn hợp TA-Pondro đã ủ;
Lặp lại quy trình trên trong 3 ngày.
3. Do nhóm vi khuẩn Vibrio
Vibrio là một chi của vi khuẩn gram âm, có dạng hình cong-que (dấu phẩy), không hình thành bào tử và có khả năng chuyển động do một hay nhiều tiên mao mảnh. Vi khuẩn Vibrio, đặc biệt là Vibrio Harveyi, có thể dễ dàng xâm nhập vào đường ruột và tiết ra độc tố làm gan sưng hoặc teo lại; do đó khiến tôm lờ đờ, kém bắt mồi và khi trở nặng có thể bỏ ăn và mắc bệnh hoại tử gan tụy cấp. Khi ký sinh trong cơ thể tôm, vi khuẩn Vibrio sẽ tiết ra enzyme luciferase có khả năng phát quang và gây ra hiện tượng phát sáng trong ao.
Tôm có thể bị lây nhiễm Vibrio trong suốt vòng đời qua các đường khác nhau như: nguồn nước, dụng cụ dùng, tôm mẹ hoặc tôm giống, thức ăn (đặc biệt là thức ăn tươi sống dưới đáy ao)…
3.1. Dấu hiệu nhận biết nước ao tôm phát sáng
Nếu ao nuôi phát sáng do tôm nhiễm khuẩn Vibrio, bạn có thể quan sát thấy những điểm sáng do tôm di chuyển vào ban đêm. Kiểm tra tôm sẽ phát hiện có những điểm sáng xanh ở hậu môn, miệng, nếu bị nặng sẽ lan rộng quanh thành ruột. Thân và mang tôm có màu sẫm, khi chết không có thức ăn và phân trong ruột. Đặc biệt, ở giai đoạn ấu trùng, tôm nhiễm bệnh sẽ có màu trắng đục, khi trở nặng sẽ lắng dưới đáy bể ương và chết hàng loạt.
3.2. Cách khắc phục
Để khắc phục vấn đề này, cần nhanh chóng xử lý cả môi trường nước lẫn cơ thể tôm nuôi. Với ao tôm, bạn có thể ép khuẩn bằng cách sử dụng TA-Pondro (liều 500g/1000m3), tạt vào lúc 8 – 9 giờ sáng, liên tục trong 3 – 5 ngày. Kết hợp cho tôm ăn T-Food và TA-Betaglucan với liều gấp 2 – 3 lần bình thường để bổ sung vitamin, tăng đề kháng cho tôm.
Lướt qua 3 nguyên nhân trên, có thể thấy chất lượng nước là yếu tố chính dẫn đến hiện tượng ao nuôi phát sáng. Để chủ động phòng chống, bà con cần xử lý tốt nguồn nước trước khi đưa vào sử dụng; đồng thời phải làm tốt công tác sát trùng bể, ao và các dụng cụ trước mỗi đợt sản xuất, cũng như quản lý tốt việc cho ăn để tránh thức ăn dư thừa tích lũy trong ao.
Song song đó, cần tăng cường hệ miễn dịch tự nhiên của tôm bằng cách bổ sung các thực phẩm giàu dinh dưỡng và nên định kỳ sử dụng chế phẩm vi sinh TA-Pondro để xử lý nước và đáy ao.
Để được tư vấn thêm thông tin, bà con hãy liên hệ Bác sĩ Tôm qua số điện thoại: 0392 73 72 72